SOŚNICKI Kazimierz (1912-1947)

Urodził się 1 marca 1912 r. w miejscowości Czelatyce pow. Jarosław. Był synem Feliksa i Zofii zd. Leszczak. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Czelatycach, kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum nr II im. Augusta Witkowskiego w Jarosławiu, które ukończył w roku 1933. Następnie podjął studia w Wyższej Szkole Handlowej w Krakowie. Jego edukację finansowo wspierała pani Antonina Wierzbicka, kierowniczka szkoły w Czelatycach (od 1946 r. była pierwszym kierownikiem Powiatowej Biblioteki Publicznej w Kłodzku). Po zakończeniu nauki powrócił do rodzinnej miejscowości gdzie stał się osobą bardzo cenioną i wpływową mimo młodego jeszcze wieku. Był związany z PAML (Polska Akademicka Młodzież Ludowa) i ZMW („Wici”), których to idee zaczerpnięte w okresie studiów, zaszczepiał na lokalnym gruncie.

W okresie okupacji uczestniczył w konspiracyjnym ruchu ludowym w ramach obwodu „Jarosław” BCh w zarządzie cywilnym.  Później jako komendant tego obwodu posługując się pseudonimem „Śliwka”. Po wojnie, w związku z obawą przed represjami z powodu swojej konspiracyjnej działalności, wyjechał wraz z Antoniną Wierzbicką, na Dolny Śląsk.

Mieszkał w Kłodzku przy ul. Orkana 5, później przy ul. Wyspiańskiego 22. Pracował jako nauczyciel szkoły handlowej. Był pierwszym prezesem Zarządu Powiatowego PSL w Kłodzku. Pełnił również funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółdzielni Rolniczo – Handlowej oraz był członkiem Powiatowej Rady Narodowej z ramienia PSL.

Kłodzka powiatowa organizacja PSL obok bystrzyckiej była jedną z liczniejszych i prężniej działających na Dolnym Śląsku. W związku z tym, w ramach przygotowywania się władz komunistycznych do zniwelowania wpływu PSL w społeczeństwie przed zaplanowanymi na styczeń 1947 r. wyborami do Sejmu, członkowie PSL, zwłaszcza zajmujący kierownicze stanowiska, w tym również Kazimierz Sośnicki, znaleźli się pod presją służb bezpieczeństwa i byli inwigilowani. Już wcześniej tj. 4 sierpnia 1946 doszło do prowokacji zakończonych zdewastowaniem lokalu PSL w Kłodzku i pobiciu jego członków, przez bojówki PPR, a władze szukały odpowiedniego pretekstu do podważenia pozycji PSL. Doskonały powód do zdyskredytowania roli ludowców, dały wydarzenia związane z dezercją żołnierzy ze strażnicy WOP w Konarach. Sprawa ta posłużyła do powiązania uciekinierów, zwanych „bandą” z członkami PSL w powiecie kłodzkim. Doprowadziło to do szeregu aresztowań w kręgu ludowców, w tym również Kazimierza Sośnickiego.

Został on zatrzymany 29 października 1946 r. pod zarzutem „posiadania wiarygodnych wiadomości o przebywaniu na terenie okolicy Kłodzka grupy dezerterów ze strażnicy WOP w Konarach i o zaniechaniu doniesienia o tym fakcie organom władzy”. Umieszczono go w więzieniu karno-śledczym nr 3 we Wrocławiu. Po serii przesłuchań i konfrontacji, pod nadzorem kapr. podch. Jerzego Marca z WUBP, 13 grudnia 1946 r. oficer WUBP Balicki Józef wydał postanowienie o pociągnięciu do odpowiedzialności karnej, równocześnie zwalniając Kazimierza Sośnickiego z aresztu pod dozór MO, do chwili rozprawy. Dnia 16 stycznia 1947 r., trzy dni przed wyborami do Sejmu, przed Wojskowym Sądem Rejonowym we Wrocławiu, Kazimierz Sośnicki, a obok niego sześcioro innych ludowców, w tym dwóch prezesów kół gromadzkich oraz członek zarządu powiatowego, został skazany na półtora roku więzienia w zawieszeniu na dwa lata.

Artykuł , który ukazał się 10 września 1946 w Gazecie Ludowej po uroczystościach pogrzebowych w Kłodzku

Kazimierz Sośnicki mógł wrócić do domu. Jednakże jego stan zdrowia pozostawiał wiele do życzenia. Chorował na otwarta gruźlicę i praktycznie od roku leżał w łóżku. Pobyt w areszcie i sam proces z pewnością pogorszył jeszcze ten stan. Kazimierz Sośnicki zmarł 2 września 1947 r. w Kłodzku. 4 września na cmentarzu komunalnym w Kłodzku odbył się uroczysty pogrzeb, jak relacjonowali świadkowie, kondukt pogrzebowy był tak długi, że kiedy czoło pochodu zbliżało się do bram cmentarza przy ul. Dusznickiej, jego koniec znajdował się w pobliżu obecnego placu towarowego. Po latach Kłodzka organizacja ludowców z dobrowolnych składek w 2007 r. ufundowała pomnik, jako wyraz pamięci i docenienie zasług pierwszego prezesa PSL na terenie powiatu kłodzkiego.

Grzegorz Palko

Konspiracja niepodległościowa 1939-1945

II konspiracja 1944-1963

Żródła:

  1. Akta Archiwum IPN Wr 038/75
  2. J.R. Sielezin, Polskie Stronnictwo Ludowe na Dolnym Śląsku w latach 1945-1949, Wrocław 2000
  3. R. Klementowski, PSL w Kłodzku a sprawa Kajdy
  4. Relacje w posiadaniu autora

Design a site like this with WordPress.com
Rozpocznij